Buty do biegania są tym rodzajem sprzętu sportowego, który na pozór wydaje się prosty. W rzeczywistości jednak na odpowiednie obuwie składa się kilka parametrów decydujących o komforcie i bezpieczeństwie użytkowania. Nie wiesz jakie buty dla biegacza wybrać? Z tego poradnika dowiesz się wszystkiego – jak dobrać je do kształtu stóp, sposobu biegania, terenu i pory roku.
Buty do biegania w terenie – najważniejsze parametry
Spis treści
Buty dla biegacza powinny być dobrane przede wszystkim do kształtu stopy i związanego z nich sposobu stawiania stóp na podłożu. W dalszej kolejności obuwie sportowe należy dostosować do rodzaju terenu i pory roku.
Kształt stóp i sposób chodzenia
Stopy dzieli się na trzy grupy – z pronacją, supinacją lub neutralne. Najmniejsze obciążenie na kolana i kręgosłup wywierają osoby o stopach neutralnych, czyli takich, w których widoczne jest wklęśnięcie w śródstopiu. Stopy takich osób układają się niemal na wprost. Delikatny skręt stopy do wewnątrz jest jednak jak najbardziej naturalny i wynosi nie więcej niż 15°. Mogą one używać dowolnego typu butów do biegania.
Pronacja oznacza, że wychył stopy w wewnętrzną stronę jest większy niż 15°. Zwykle związane jest to z płaskostopiem. Poznać je można po niewielkim tylko wklęśnięciu w śródstopiu. Dla osób stawiających kroki w ten sposób lepsze będą buty z twardą podeszwą.
Supinacja jest przeciwieństwem pronacji. W tym przypadku śródstopie jedynie w niewielkim stopniu lub też wcale przylega do podłoża. Stopy takich osób mają tendencję do skręcania na zewnątrz. Dla ludzi chodzących w ten sposób zdrowsze będą buty do biegania z dużą amortyzacją, czyli miękkie.
Kształt stopy i sposób chodzenia można sprawdzić na dwa sposoby – przy pomocy odcisku stopy i obserwowania miejsc, w których ściera się podeszwa. W warunkach domowych kształt stóp można sprawdzić poprzez zwilżenie ich, a następnie stanięcie na suchym ręczniku papierowym.
Zużycie podeszew można zauważyć nie tylko na podstawie ich oględzin, ale też stawiając buty na płaskiej powierzchni. Obuwie osób z pronacją będzie przechylać się do wewnątrz, a z supinacją – na zewnątrz.
Zobacz także: Strój do biegania – na co zwrócić uwagę?
Drop
Mianem drop określa się różnicę wysokości między częścią podeszwy, na której opiera się pięta i śródstopie, a tą, na której znajdują się palce. Im wyższa jest wartość dropu, tym buty lepiej amortyzują centralną i tylną część stopy. Grubość dropu poznać można po różnicy w wysokości pianki w różnych partiach obuwia.
Ilość warstwy łagodzącej wstrząsy należy dobrać do sposobu biegania. Istnieją dwie techniki opierania ciężaru ciała – na pięcie lub na śródstopiu. W tym pierwszym przypadku pierwszy kontakt z podłożem ma właśnie pięta, a następnie śródstopie i palce. Nie jest to prawidłowa technika biegania. Wstrząsy, których doświadcza pięta, obciążają kolana i kręgosłup.
O wiele lepsze jest opieranie się na śródstopiu. W tej technice przejście do fazy wybicia z palców (a tym samym do następnego kroku) następuje szybciej. Obciążenie na kolana i kręgosłup jest mniejsze, a mocniej pracują same stopy i łydki.
Amortyzacja
Ochrona stóp zapobiega nie tylko kontuzjom tej, ale także innych części ciała. Z tego właśnie względu buty dla biegaczy mają zazwyczaj wysoki drop oraz grubą warstwę pianki lub żelu w podeszwie. Jest to ważne szczególnie na początku przygody z bieganiem.
Technikę biegu można bowiem korygować. Nim jednak stawianie stóp na śródstopiu stanie się nawykiem, najlepiej wybrać buty z dropem o wysokości 6 – 12 mm. Zapewnią one odpowiednią amortyzację pięt, która z czasem przestanie być potrzebna. Wraz ze wzrostem doświadczenia opieranie ciężaru ciała na śródstopiu wielu ludziom przychodzi naturalnie. Wówczas można zacząć kupować obuwie o coraz mniejszej warstwie amortyzującej.
Amortyzacja jest ważna także w przypadku osób o większej wadze. Nacisk wywierany na stopy podczas biegania trzykrotnie przewyższa masę ciała. Oznacza to, że człowiek ważący 80 kg obciąża swoje mięśnie, ścięgna i stawy stóp ciężarem niemal ćwierć tony.
Jakie buty do biegania w terenie wybrać?
Opisane wyżej parametry odnoszą się do wymiarów stóp i mechaniki chodu. Dobór odpowiedniej cholewki zależy również od rodzaju podłoża, w którym będą używane buty do biegania. Terenowe warunki wymagają obuwia, które jak najlepiej zabezpieczy stopy przed kontuzjami. Znaczenie ma także pora roku i intensywność treningów.
Cholewka
Bieganie w terenie naturalnym jest bezpieczniejsze w obuwiu z wysokimi, sztywnymi cholewkami. W warunkach miejskich, czyli podczas biegania po chodnikach lub parkach wysokie cholewki również się przydają, jednak głównie w chłodniejszych miesiącach roku.
Poruszanie się po obszarze naturalnym związane jest z koniecznością omijania korzeni, kamieni czy kałuż. Wymusza to na biegającej osobie wykonywania ruchów stóp w różnych kierunkach. Z drugiej strony, aby nie odnieść kontuzji, kostki nie mogą pozostać niezabezpieczone. Buty do biegania po lesie lub w górach powinny mieć więc cholewkę, która zabezpieczy stawy przed skręceniem.
Wysokie cholewki utrudniają ponadto zamoczenie wnętrza buta i stopy. Z tego właśnie powodu są użyteczne zarówno podczas biegania w terenie naturalnym, jak i np. zimą w mieście.
Zobacz także: Spodnie do biegania – jakie wybrać?
Przyczepność
Poziom przyczepności butów dla biegaczy uprawiających sport w mieście nie musi być aż tak duży, jak podczas biegania w warunkach naturalnych. Buty do biegania po górach lub lesie powinny mieć głęboki, nieregularny bieżnik zabezpieczający przed poślizgiem.
Osoby lubiące szczególnie trudne warunki mogą wyposażyć się w dające najlepszą przyczepność buty z kolcami. Do biegania w terenie lepsze będzie też obuwie z mniejszą amortyzacją. Dzięki temu łatwiej jest wyczuć nierówności i omijać tym samym większe przeszkody.
Materiał
Zewnętrzne pokrycie butów używanych w mieście w cieplejszych miesiącach powinno być możliwie lekkie i umożliwiać wentylację stóp. Najlepsze do takich biegów są buty wykonane z siatki.
Materiał, z którego wykonane jest obuwie do biegania np. w lesie, powinien być podobny do tego, z którego zrobione są buty trekkingowe. Do biegania w takich warunkach potrzebny jest materiał odporny na uszkodzenia wynikłe z kontaktu z kamieniami lub gałęziami. Musi być on także nieprzemakalny. Odporne na deszcz i śnieg buty sportowe to także dobry wybór do miasta, do ćwiczenia w okresie jesienno-zimowym.
Intensywność treningu
Buty dla biegaczy można kupić nieraz już za 50 – 100 zł. Istnieją także profesjonalne modele, na które należy wydać nawet 1000 zł. Im droższe jest obuwie, tym większa jest szansa, że zniosą trudy codziennego użytkowania. Nie każdemu jednak i nie od razu mogą być potrzebne profesjonalne buty do biegania.
Osoby, które dopiero zaczynają biegać, mogą skupić się na wyborze tańszych modeli. Dobre obuwie można dostać już za 300 – 400 zł. Jeśli okaże się, że bieganie stało się codziennym nawykiem, a pokonywane trasy są coraz dłuższe, można zacząć inwestować w droższe modele.
Jak dobrać rozmiar butów dla biegaczy terenowych?
Obuwie do biegania powinno być nieco większe niż buty używane na co dzień. Dobrą praktyką jest zmierzenie stopy od pięty do końca największego palca. Do wartości tej dodać należy jeszcze pół centymetra.
Długość ta będzie zapasem potrzebnym, by puchnące ze zmęczenia stopy miały wystarczająco dużo miejsca w butach. Co ważne, z większym rozmiarem nie należy przesadzić. Zbyt luźne buty nie tylko będą powodowały dyskomfort, ale będą także zwiększać ryzyko kontuzji. Niestabilne stopy są w zbyt dużych butach narażone na zwichnięcia.
Zobacz także: Żele energetyczne dla biegaczy
Czy wygląd butów do biegania jest ważny?
Zarówno buty, jak i kolce do biegania zużywają się dość szybko, przez co pierwotnym wyglądem nie można się zbyt długo nacieszyć. Nie oznacza to jednak, że nie warto przywiązywać wagi do wzornictwa. Buty dla biegacza można kupić w setkach wzorów i odcieni kolorystycznych. Odpowiednie obuwie znajdzie dla siebie zarówno osoba preferująca stonowany design, jak i ktoś, kto woli wyrazistsze wzornictwo.
O ile jednak w przypadku kolorów i wzorów dowolność wyboru jest jak najbardziej wskazana, o tyle nie jest to tak proste w przypadku kształtu. W tym wypadku buty należy dobrać pod kątem opisanych wyżej parametrów i wygody, a nie gustu.
Ilość parametrów decydujących, które buty do biegania będą właściwe, jest na tyle duża, że nie powinien być to wybór podyktowany wyłącznie wyglądem czy ceną. Znajomość własnego sposobu biegania i wiedza o budowie butów sportowych sprawią, że bieganie stanie się nie tylko metodą dbania o kondycję. Dzięki temu uprawianie sportu stanie się bezpieczniejsze, a także przyjemne.
